ਭਾਰਤ ਨੇ ਛੇ ਦੁਰਲੱਭ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਲਈ ਅੱਠ ਦਵਾਈਆਂ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ (Indian drug companies) ‘ਤੇ ਸਾਲਾਨਾ ਕਰੋੜਾਂ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਹੁੰਦੇ ਸਨ ਪਰ ਹੁਣ ਦੇਸ਼ ‘ਚ ਅਜਿਹੀਆਂ ਚਾਰ ਦਵਾਈਆਂ ਬਣਨੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਲਾਜ ਦਾ ਖਰਚਾ ਕਰੋੜਾਂ ਤੋਂ ਘਟ ਕੇ ਸਿਰਫ ਕੁਝ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਰਹਿ ਗਿਆ ਹੈ। ਕੇਂਦਰੀ ਸਿਹਤ ਮੰਤਰੀ ਡਾ: ਮਨਸੁਖ ਮਾਂਡਵੀਆ ਅਤੇ ਨੀਤੀ ਆਯੋਗ ਦੇ ਮੈਂਬਰ (ਸਿਹਤ) ਡਾ. ਵੀਕੇ ਪਾਲ ਨੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪ੍ਰੈੱਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ।
ਛੇ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਲਈ ਅੱਠ ਦਵਾਈਆਂ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਸਫਲਤਾ
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 13 ਆਮ ਦੁਰਲੱਭ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਲਈ ਦਵਾਈਆਂ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਛੇ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਲਈ ਅੱਠ ਦਵਾਈਆਂ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ‘ਚੋਂ ਚਾਰ ਦਵਾਈਆਂ ਬਾਜ਼ਾਰ ‘ਚ ਉਤਾਰੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਚਾਰ ਦਵਾਈਆਂ ਤਿਆਰ ਹਨ ਪਰ ਉਹ ਰੈਗੂਲੇਟਰੀ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿਚ ਹਨ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਲਈ ਦਵਾਈਆਂ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਮਾਂਡਵੀਆ ਅਤੇ ਪਾਲ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਟਾਈਰੋਸਿਨਮੀਆ ਟਾਈਪ-1 ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿਚ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਕੈਪਸੂਲ ਨਿਟੀਸੀਨੋਨ ਨਾਲ ਬੱਚੇ ਦੇ ਇਲਾਜ ਦਾ ਸਾਲਾਨਾ ਖਰਚਾ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਲਗਭਗ 2.2 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਕੰਪਨੀ ਜੇਨੇਰਾ ਫਾਰਮਾ ਨੇ ਇਸ ਦਾ ਜੈਨਰਿਕ ਸੰਸਕਰਣ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਇਲਾਜ ਦਾ ਸਾਲਾਨਾ ਖਰਚਾ ਮਹਿਜ਼ 2.5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਰਹਿ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ 100 ਗੁਣਾ ਘਟ ਗਿਆ। ਇਕ ਹੋਰ ਕੰਪਨੀ ਅਕਮਸ ਫਾਰਮਾ ਵੀ ਇਸ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
ਘੱਟ ਗਈਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀਆਂ 60 ਗੁਣਾ ਕੀਮਤਾਂ
hereditary disorders ਲਈ ਦਵਾਈ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ
ਲੌਰਸ ਲੈਬ ਅਤੇ ਐਮਐਸਐਨ ਫਾਰਮਾ ਦੁਆਰਾ ਦੁਰਲੱਭ hereditary disorders ਵਿਲਸਨ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਲਈ ਟ੍ਰਾਈਨਟਾਈਨ, ਇੱਕ ਦਵਾਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਦੋ ਹੋਰ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵੀ ਇਸ ਨੂੰ ਬਣਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦਰਾਮਦ ਕੀਤੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਤੋਂ ਇਲਾਜ ਦਾ ਸਾਲਾਨਾ ਖਰਚਾ 2.2 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੈ। ਇਹ ਹੁਣ ਘਟ ਕੇ 2.2 ਲੱਖ ਰਹਿ ਜਾਵੇਗਾ।
ਮਿਰਗੀ ਦਾ ਇਲਾਜ ਘੱਟ ਕੀਮਤ ‘ਤੇ
ਚੌਥੀ ਦਵਾਈ ਕੈਨਾਬਿਡੀਓਲ ਹੈ ਜੋ ਲੈਨੋਕਸ ਗੈਸਟ੍ਰੋਪਰੇਸਿਸ ਸਿੰਡਰੋਮ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਮਿਰਗੀ ਵਰਗੀ ਗੰਭੀਰ ਦੌਰੇ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਦਰਾਮਦ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਦੇ ਇਲਾਜ ਦਾ ਸਾਲਾਨਾ ਖਰਚਾ 7 ਰੁਪਏ ਤੋਂ 34 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਦੇਸ਼ ‘ਚ ਬਣਨ ਵਾਲੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਕੀਮਤ 1 ਤੋਂ 5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੋਵੇਗੀ।
ਜਲਦ ਹੀ ਚਾਰ ਦਵਾਈਆਂ ਆਉਣਗੀਆਂ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ
ਚਾਰ ਦਵਾਈਆਂ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਹਨ ਅਤੇ ਜਲਦੀ ਹੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਆਉਣਗੀਆਂ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਸੈਪ੍ਰੋਪਟੇਰਿਨ, ਫਿਨਾਈਲਕੇਟੋਨੂਰੀਆ ਰੋਗ ਲਈ ਇੱਕ ਦਵਾਈ, ਸੋਡੀਅਮ ਫਿਨਾਇਲਬਿਊਟਾਇਰੇਟ ਅਤੇ ਕਾਰਗਲੂਮਿਕ ਐਸਿਡ, ਹਾਈਪਰਮੋਨੀਮੀਆ ਲਈ ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਗੌਚਰ ਰੋਗ ਲਈ ਇੱਕ ਹੋਰ ਦਵਾਈ ਮਿਗਲੁਸਟੈਟ।
150 ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਦਵਾਈਆਂ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਭਾਰਤ
ਕੇਂਦਰੀ ਸਿਹਤ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਨੀਤੀ ਆਯੋਗ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀਆਂ ਘੱਟ ਕੀਮਤਾਂ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਫਾਇਦਾ ਹੋਵੇਗਾ ਬਲਕਿ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਆਉਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਭਾਰਤ 150 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਦਵਾਈਆਂ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਸਸਤੀਆਂ ਐੱਚਆਈਵੀ ਦਵਾਈਆਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ। ਹੁਣ ਦੇਸ਼ ‘ਚ ਹੀ ਦੁਰਲਭ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਦੀ ਸਸਤੀ ਦਵਾਈ ਵੀ ਬਣੇਗੀ।
70 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਦਾ ਸ਼ਰਬਤ ਸਿਰਫ਼ 405 ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ
ਹਾਈਡ੍ਰੋਕਸੀਯੂਰੀਆ ਗੋਲੀਆਂ, ਦਾਤਰੀ ਸੈੱਲ ਰੋਗ ਲਈ ਇੱਕ ਦਵਾਈ, ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬਣਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਗੋਲੀਆਂ ਦੇਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਸ਼ਰਬਤ ਕਾਫੀ ਮਹਿੰਗਾ ਹੈ ਅਤੇ 100 ਮਿਲੀਲੀਟਰ ਦੀ ਬੋਤਲ ਦੀ ਕੀਮਤ 70 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਦੇ ਕਰੀਬ ਹੈ ਪਰ ਭਾਰਤੀ ਦਵਾਈ ਕੰਪਨੀਆਂ ਇਸ ਨੂੰ ਮਹਿਜ਼ 405 ਰੁਪਏ ‘ਚ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ‘ਚ ਸਫਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਸ਼ਰਬਤ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਮਾਰਚ ਤੱਕ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਹੋਵੇਗਾ।
ਦੁਰਲੱਭ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਕੀ ਹਨ ਅਤੇ ਕਿੰਨੇ ਮਰੀਜ਼ ਹਨ?
ਇੱਕ ਹਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤੋਂ ਘੱਟ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦੁਰਲੱਭ ਬਿਮਾਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੀਆਂ ਦੁਰਲੱਭ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਹਨ, ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਠੋਸ ਅੰਕੜੇ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਪਰ ਇੱਕ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ 8-10 ਕਰੋੜ ਮਰੀਜ਼ ਹਨ। 80 ਫੀਸਦੀ ਦੁਰਲੱਭ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਜੈਨੇਟਿਕ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ।
ਇਲਾਜ ਕਿਉਂ ਹੈ ਮਹਿੰਗਾ ?
ਇਹ ਆਮ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਦਵਾਈਆਂ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦੀ ਘਾਟ ਸੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਇਲਾਜ ਵੱਲ ਕੋਈ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਸਰਕਾਰ ਦੁਰਲੱਭ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਲਈ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ 50 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ।
