ਇਹ ਆਨਲਾਈਨ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਦਾ ਯੁੱਗ ਹੈ। ਘਰ ਦੇ ਭਾਂਡਿਆਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਕਰਿਆਨੇ ਤੱਕ ਸਭ ਕੁਝ ਆਨਲਾਈਨ ਆਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਰ ਰੋਜ਼ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਵਿਕਰੀ ਉਪਲਬਧ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹੀਂ ਦਿਨੀਂ ਵੈਲੇਨਟਾਈਨ ਡੇਅ (Valentine’s Day) ਦੇ ਨਾਮ ‘ਤੇ ਸੇਲ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ। Amazon, Flipkart, Meesho, Myntra ਸਮੇਤ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸ਼ਾਪਿੰਗ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ ‘ਤੇ ਵੈਲੇਨਟਾਈਨ ਸੇਲ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਈ-ਕਾਮਰਸ ਸਾਈਟਾਂ (e-commerce sites) ਲਈ ਦੀਵਾਲੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਵਿਕਰੀ ਹੈ। ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਆਨਲਾਈਨ ਵਿਕਰੀ ਕਿਹੜੀ ਹੈ? ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਜਾਣ ਕੇ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਇਹ ਨਾ ਤਾਂ ਦੀਵਾਲੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕ੍ਰਿਸਮਸ। ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਔਨਲਾਈਨ ਵਿਕਰੀ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਿੰਗਲਜ਼ ਡੇ ਸੇਲ (Single’s Day Sale) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ, ਸਿੰਗਲ ਡੇ ਸੇਲ 11 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ 24 ਘੰਟਿਆਂ ਲਈ ਲਾਈਵ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। 11 ਨਵੰਬਰ (11-11) ਦਾ ਦਿਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਜੋ ਲੋਕ ਸਿੰਗਲ ਹਨ। ਸਿੰਗਲ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ, ਉਹ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਾ ਤਾਂ ਕੋਈ ਗਰਲਫ੍ਰੈਂਡ ਹੈ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਬੁਆਏਫ੍ਰੈਂਡ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਉਹ ਵਿਆਹੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਔਨਲਾਈਨ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਫਾਰਚਿਊਨ (Fortune.com) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 2023 ਵਿੱਚ ਸਿੰਗਲਜ਼ ਡੇ (11-11) ‘ਤੇ 1.4 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਯੂਆਨ (156.40 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ) ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਹੋਈ। ਇਹ ਭਾਰਤੀ ਮੁਦਰਾ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 13 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਰਕਮ ਹੋਵੇਗੀ।
ਅੰਕੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦੀਵਾਲੀ ਬਨਾਮ ਸਿੰਗਲ ਡੇ ਸੇਲ
ਜੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਅਜੇ ਵੀ ਇਹ ਵਿਕਰੀ ਛੋਟੀ ਲੱਗਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦੀਵਾਲੀ ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਹੋ ਰਹੀ ਆਨਲਾਈਨ ਵਿਕਰੀ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੋ। ਕਨਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਆਫ਼ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਆਫ਼ ਟਰੇਡਰਜ਼ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ (CAIT) ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 2023 ਦੇ ਦੀਵਾਲੀ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ 3.75 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਦੀਵਾਲੀ ਦੀ ਕੁੱਲ ਵਿਕਰੀ ਦਾ ਲਗਭਗ 50 ਫੀਸਦੀ ਆਨਲਾਈਨ ਸੀ। 2022 ਵਿੱਚ, ਆਨਲਾਈਨ ਵਿਕਰੀ ਲਗਭਗ 45 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸੀ।
ਸਿੰਗਲ ਡੇਅ ‘ਤੇ ਸਿਰਫ 24 ਘੰਟਿਆਂ ‘ਚ ਲਗਭਗ 13 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਅਤੇ ਪੂਰੇ ਦੀਵਾਲੀ ਸੀਜ਼ਨ ‘ਚ ਭਾਰਤ ‘ਚ 3.75 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਹੋਈ। ਦੀਵਾਲੀ ਵਾਂਗ 4 ਸੇਲ ਹੋਣ ਤਾਂ ਸਿੰਗਲ ਡੇ ਦਾ ਅੰਕੜਾ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਸਿੰਗਲ ਡੇ ਸੇਲ ਚੀਨ ਦੇ ਸਿਰਫ ਦੋ ਵੱਡੇ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਨਾ ਕਿ ਸਾਰੇ ਈ-ਕਾਮਰਸ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਦੁਆਰਾ। ਸਿੰਗਲ ਡੇਅ ‘ਤੇ Alibaba.com ਅਤੇ JD.com।
ਸੇਲ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦੀ ਦਿਲਚਸਪ ਹੈ ਕਹਾਣੀ
ਇਹ ਸਾਲ 1993 ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਚੀਨ ਦੀ ਨਾਨਜਿੰਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਸਿੰਗਲਜ਼ ਡੇ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋਈ ਸੀ। ਫਿਰ ਇਹ ਕੋਈ ਸ਼ਾਪਿੰਗ ਈਵੈਂਟ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਸਗੋਂ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਅਤੇ ਸਿੰਗਲ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਆਪਣੇ ਸਿੰਗਲ ਸਟੇਟਸ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਸੀ। ਕੁਝ ਲੋਕ ਐਂਟੀ ਵੈਲੇਨਟਾਈਨ ਡੇ ਮਨਾ ਕੇ ਆਪਣੀ ਇਕੱਲਤਾ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਂਦੇ ਸਨ। ਇਕੱਲੇਪਣ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਲਈ, ਤਾਰੀਖ ਵੀ ਚੁਣੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਚਾਰ ਅੰਕ 1-1-1-1 (11-11) ਸਨ। 1 ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਇਕੱਲਾ ਜਾਂ ਸਿੰਗਲ।
ਇਹ ਸਿੰਗਲ ਡੇ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚੱਲਦਾ ਰਿਹਾ। 2009 ਵਿੱਚ ਅਲੀਬਾਬਾ ਦੇ ਸੀਈਓ ਡੈਨੀਅਲ ਝਾਂਗ ਨੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੌਕਾ ਦੇਖਿਆ। ਝਾਂਗ ਨੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਕਿ ਸਿੰਗਲਜ਼ ਡੇ ਹਰ ਸਾਲ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਇਵੈਂਟ ਹੁਣ ਓਨੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਨਹੀਂ ਰਹੇ ਜਿੰਨੇ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਕਿਉਂ ਨਾ ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਸਮਾਗਮ ਬਣਾਓ। ਇਸ ਵਿਚਾਰ ਦੇ ਨਾਲ, 24 ਘੰਟੇ ਦੀ ਸੇਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਚੰਗੀ ਛੋਟ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।
ਸਿੰਗਲਜ਼ ਡੇ ਇੱਕ ਸ਼ਾਪਿੰਗ ਈਵੈਂਟ
ਨੌਜਵਾਨ, ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਿੰਗਲਜ਼ ਇਸ ਵੱਲ ਵੱਧ ਰਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਸਿੰਗਲਜ਼ ਡੇ ਇੱਕ ਸ਼ਾਪਿੰਗ ਈਵੈਂਟ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋ ਗਿਆ। ਹੁਣ ਸਮਾਂ ਅਜਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਔਨਲਾਈਨ ਸੇਲ ਇਸਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀ। ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਦੋ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀਆਂ ਔਨਲਾਈਨ ਸੇਲ, ਬਲੈਕ ਫ੍ਰਾਈਡੇ ਸੇਲ (Black Friday Sale) ਅਤੇ ਸਾਈਬਰ ਮੰਡੇ ਸੇਲ (Cyber Monday Sale) ਨੂੰ ਵੀ ਜੇ ਇਕੱਠੇ ਲਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਉਹ ਇਸ ਦੇ ਨੇੜੇ-ਤੇੜੇ ਕਿਤੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹਨ।
ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰੀਕਾਂ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦੈ ਸਿੰਗਲਜ਼ ਡੇ
ਕੁੱਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿੰਗਲਜ਼ ਡੇਅ ਦੇ ਅਰਥ ਵੀ ਬਦਲ ਗਿਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਇਹ ਐਂਟੀ-ਵੈਲੇਨਟਾਈਨ ਨਾ ਹੋ ਕੇ ਖ਼ੁਦ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਕਰਨ ਤੇ ਉਸ ਸੈਲੀਬ੍ਰੇਟ ਕਰਨ ਦਾ ਈਵੈਂਟ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਰਿਲੇਸ਼ਨਸ਼ਿਪ ਦਾ ਸਟੇਟਸ ਵੀ ਗੌਣ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਇਸ ਨਾਲ ਕੋਈ ਫਰਕ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਰਿਲੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਹੋ ਜਾਂ ਨਹੀਂ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਤੋਹਫ਼ਾ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜ਼ਾਹਿਰ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਅਲੀਬਾਲਾ ਅਤੇ ਜਨਤਾ ਦਲ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ ਸੀ, ਜੋ ਸਫਲ ਰਹੀ। ਇਹ ਵਿਕਰੀ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਈ-ਕਾਮਰਸ ਸਾਈਟਾਂ ਨੇ ਇਸ ਦਿਨ ‘ਤੇ ਸਿੰਗਲਜ਼ ਡੇ ਮਨਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਡਿਸਕਾਊਂਟ ਦੇਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਕੁਝ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਹ ਦਿਨ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰੀਕਾਂ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
