ਅਯੁੱਧਿਆ ਦੇ ਰਾਮ ਮੰਦਰ ‘ਚ ਰਾਮ ਲੱਲਾ ਦੇ ਸਵੇਰੇ ਜਾਗਰਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਹਿਲੀ ਆਰਤੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਮੰਗਲਾ ਆਰਤੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਪਰਦਾ ਹਟਾ ਕੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਪਰੰਪਰਾ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵੈਸ਼ਨਵ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਦੇ ਜਨਮ ਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮੰਗਲਾ ਆਰਤੀ 6 ਦਸੰਬਰ 92 ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪਰਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਆਰਤੀ ਦਰਸ਼ਨ ਪਾਸ ਦੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਮੰਗਲਾ ਆਰਤੀ ਅਤੇ ਸ਼ਯਾਨ ਆਰਤੀ ਲਈ 100-100 ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪਾਸ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਪਾਸ ਆਨਲਾਈਨ ਅਤੇ ਆਫ-ਲਾਈਨ ਦੋਵਾਂ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਪਲਬਧ ਹੈ।
ਰਾਮ ਲੱਲਾ ਦੇ ਮੁੱਖ ਸੇਵਾਦਾਰ ਆਚਾਰੀਆ ਸਤੇਂਦਰ ਦਾਸ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਾਰੇ ਵੈਸ਼ਨਵ ਮੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਰਾਮ ਦਾ ਦਰਬਾਰ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਰਾਮ ਦੇ ਨਾਲ, ਲਕਸ਼ਮਣ ਜੀ, ਮਾਤਾ ਸੀਤਾ ਤੇ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਹਨ। ਕਈ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਮਾਤਾ ਸੀਤਾ ਚਾਰ ਭਰਾਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਕੇਵਲ ਰਾਮ ਅਤੇ ਸੀਤਾ ਹੀ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮਾਤਾ ਸੀਤਾ ਦੇ ਨਾਲ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਇੱਕ ਮਰਿਆਦਾ ਦਾ ਬੰਧਨ ਹੈ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਪੂਰਾ ਸਿੰਗਾਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਪਰਦਾ ਨਹੀਂ ਹਟਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਜਨਮ ਭੂਮੀ ਵਿੱਚ ਰਾਮ ਲੱਲਾ ਪੰਜ ਸਾਲ ਦੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹੈ, ਇੱਥੇ ਮਾਤਾ ਸੀਤਾ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਬੱਚੇ ਦਾ ਰੂਪ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸਾਦਾ ਅਤੇ ਮਨਮੋਹਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਕਿਸ਼ੋਰ ਕਿਉਂ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਇੱਥੇ ਰਾਮ ਲੱਲਾ ਪੂਰੀ ਸ਼ਾਹੀ ਮਹਿਮਾ ਵਿੱਚ ਹਨ, ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਰ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸਨੇਹ ਭਰਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਦੀ ਕੋਈ ਪਾਬੰਦੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਤੀਰਥ ਖੇਤਰ ਵੱਲੋਂ ਮੰਗਲਾ ਆਰਤੀ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਰਾਮ ਲੱਲਾ ਦੀ ਮੰਗਲਾ ਆਰਤੀ ਦਾ ਸਮਾਂ ਸਵੇਰੇ 4.30 ਵਜੇ ਤੈਅ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਮੰਗਲਾ ਆਰਤੀ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਲਈ ਰਿਪੋਰਟਿੰਗ ਦਾ ਸਮਾਂ ਸਵੇਰੇ 4 ਵਜੇ ਹੈ। ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਸਵਾ ਚਾਰ ਵਜੇ ਤੱਕ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੇਕਰ ਪਾਸ ਹੋਲਡਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਆਰਤੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਸਮਾਂ ਸਵੇਰੇ 6.30 ਵਜੇ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਦਾ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰ ਸਕਣਗੇ। ਇਸ ਆਰਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੱਤ ਵਜੇ ਤੋਂ ਆਮ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੇ ਬਕਾਇਦਾ ਦਰਸ਼ਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਮੁੱਖ ਆਚਾਰਕ ਸ਼੍ਰੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਆਚਾਰ ਸੰਹਿਤਾ ਮੁਤਾਬਕ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਨਿਰਧਾਰਤ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਪੁਜਾਰੀ ਸਵੇਰੇ ਤਿੰਨ ਵਜੇ ਮੰਦਰ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਖੋਲ੍ਹਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਰੀ ਰਸਮ ਪੂਰੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫਿਰ ਰਾਮ ਲੱਲਾ ਨੂੰ ਜਗਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਾਗਰਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪ੍ਰਤੀਕਾਤਮਕ ਗਊ ਤੇ ਗਜ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਸੁੱਕੇ ਮੇਵੇ ਦਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਭੋਗ ਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਮੰਗਲਾ ਆਰਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਆਰਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਆਰਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਪਰਦੇ ਨੂੰ ਢੱਕ ਕੇ, ਅਭਿਸ਼ੇਕ ਕਰਕੇ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਸ਼ਿੰਗਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਰਬੜੀ, ਪੇੜਾ ਅਤੇ ਫਲ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਵਜੋਂ ਭੇਟ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਰਾਮ ਲੱਲਾ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਦੀ ਮਿਆਦ ‘ਚ ਬਦਲਾਅ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਤੋਂ ਲਾਗੂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਦਾ ਸਮਾਂ ਸਵੇਰੇ 7 ਵਜੇ ਤੋਂ ਦੁਪਹਿਰ 12:30 ਵਜੇ ਤੱਕ ਅਤੇ ਫਿਰ ਦੁਪਹਿਰ 1.30 ਤੋਂ ਰਾਤ 10 ਵਜੇ ਤੱਕ ਤੈਅ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਦੁਪਹਿਰ 12:30 ਤੋਂ 1:30 ਵਜੇ ਤੱਕ ਦਰਸ਼ਨ ਬੰਦ ਰਹਿਣਗੇ। ਰਾਮ ਲੱਲਾ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਆਰਾਮ ਕਰਨਗੇ।
