ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਕੁੱਲ 5611 ਸਰਕਾਰੀ ਘਰ ਹਨ।
ਯੂਟੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਇਸ ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਤ ਤਕ ਸਾਰੇ ਸਰਕਾਰੀ ਘਰਾਂ ਵਿਚ ਸੋਲਰ ਪਾਵਰ ਪਲਾਂਟ ਲਾਉਣ ਦਾ ਟੀਚਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਤਹਿਤ ਕੰਮ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਹਰ ਘਰ ‘ਤੇ ਤਿੰਨ ਕਿਲੋਵਾਟ ਦਾ ਸੋਲਰ ਪਲਾਂਟ ਲਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰੀ ਘਰਾਂ ਵਿਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੋਲਰ ਪਾਵਰ ਪਲਾਂਟ ਲਾਉਣ ਲਈ ਕੋਈ ਪੈਸਾ ਖਰਚ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਹਰ ਘਰ ‘ਤੇ ਤਿੰਨ ਕਿਲੋਵਾਟ ਦਾ ਸੋਲਰ ਪਾਵਰ ਪਲਾਂਟ ਲਗਾਏਗਾ ਪਰ ਇੱਥੇ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਬਿਜਲੀ ਘਰ ‘ਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਕਰ ਸਕਣਗੇ।
ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਕੁੱਲ 5611 ਸਰਕਾਰੀ ਘਰ ਹਨ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 2782 ਸਰਕਾਰੀ ਘਰਾਂ ਵਿਚ ਸੋਲਰ ਪਾਵਰ ਪਲਾਂਟ ਲਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਹੁਣ 2829 ਮਕਾਨ ਬਚੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਰਕਾਰੀ ਘਰਾਂ ‘ਤੇ ਸੋਲਰ ਪਾਵਰ ਪਲਾਂਟ ਲਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਦੋ ਕਿਲੋਵਾਟ ਦਾ ਲੋਡ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਕ੍ਰੈਸਟ ਵੱਲੋਂ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਵਿੰਗ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਮਕਾਨ ਇਸ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਇਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਜੋ ਸੋਲਰ ਪਾਵਰ ਪਲਾਂਟ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਹੁਣ ਸੂਰਯੋਦਯ ਯੋਜਨਾ ਤਹਿਤ ਸਰਕਾਰੀ ਘਰਾਂ ‘ਤੇ ਪਲਾਂਟ ਲਗਾਏ ਜਾਣਗੇ।
ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਬਜਟ ਵਿਚ ਸੂਰਯੋਦਯ ਯੋਜਨਾ ਤਹਿਤ ਪਾਵਰ ਪਲਾਂਟ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਹਰ ਮਹੀਨੇ 300 ਯੂਨਿਟ ਬਿਜਲੀ ਮੁਫਤ ਦੇਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਕੁੱਲ 30 ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਰਟਲਿਸਟ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਨੂੰ ਸੋਲਰ ਸਿਟੀ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਮਾਡਲ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰੇਗਾ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ‘ਚ ਆਤਮ ਨਿਰਭਰ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਨਵਿਆਉਣਯੋਗ ਊਰਜਾ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਕਮੇਟੀ (ਕ੍ਰੇਸਟ) ਦੇ ਸੀਈਓ ਇਸ ਸਮੇਂ ਸੂਰਯੋਦਯ ਯੋਜਨਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਸੈਕਟਰ 7, 20, 21, 22, 23, 24, 27, 19 ਅਤੇ 23 ਵਿਚ ਸਰਕਾਰੀ ਮਕਾਨ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਹੁਣ ਸੈਕਟਰ-39 ‘ਚ ਬਣੇ ਵਾਟਰ ਵਰਕਸ ‘ਚ ਦੋ ਫਲੋਟਿੰਗ ਸੋਲਰ ਪੈਨਲ ਲਾਉਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਕ੍ਰੈਸਟ ਮੁਤਾਬਕ ਇਸ ਸਮੇਂ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਘਰਾਂ ‘ਤੇ ਪਲਾਂਟ ਲਾਏ ਗਏ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਯੂਜ਼ਰ ਫੀਸ ਦੇ ਰੂਪ ‘ਚ 300 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋਵਾਟ ਪ੍ਰਤੀ ਮਹੀਨਾ ਵਸੂਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਖਤਮ ਕਰਨ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
1 ਲੱਖ 56 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਦਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ 3 ਕਿਲੋਵਾਟ ਦਾ ਸੋਲਰ ਪਲਾਂਟ
ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਸਰਕਾਰੀ ਘਰਾਂ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਇਮਾਰਤਾਂ ਵਿਚ ਸੋਲਰ ਪਾਵਰ ਪਲਾਂਟਾਂ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਨਿੱਜੀ ਇਮਾਰਤ ‘ਤੇ ਸੋਲਰ ਪਾਵਰ ਪਲਾਂਟ ਲਾਉਣਾ ਹੈ ਤਾਂ 3 ਕਿਲੋਵਾਟ ਦਾ ਪਲਾਂਟ ਲਾਉਣ ਦੀ ਲਾਗਤ ਇਕ ਲੱਖ 56 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਹੈ। ਜਿਸ ‘ਚੋਂ ਕ੍ਰੈਸਟ ਤੋਂ 79 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਦੀ ਛੋਟ ਮਿਲ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਸ ‘ਚ 3 ਕਿਲੋਵਾਟ ਦੇ ਪਲਾਂਟ ਦੀ ਕੀਮਤ ਸਿਰਫ 70 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਹੈ। 3 ਕਿਲੋਵਾਟ ਪਲਾਂਟ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਹਰ ਮਹੀਨੇ 300 ਯੂਨਿਟ ਬਿਜਲੀ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ 40 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਪਰਿਵਾਰ ਪ੍ਰਤੀ ਮਹੀਨਾ ਖਪਤ ਐਨੀ ਹੀ ਹੈ।
ਇਕ ਸੋਲਰ ਪਾਵਰ ਪਲਾਂਟ ਦੀ ਉਮਰ 25 ਸਾਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਫਿਲਹਾਲ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਸਰਕਾਰੀ ਦਫ਼ਤਰਾਂ ਦੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ‘ਤੇ ਪਲਾਂਟ ਲਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਨੂੰ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿਚ ਸੂਰਜੀ ਊਰਜਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਿਚ ਪਹਿਲਾ ਇਨਾਮ ਮਿਲਿਆ ਸੀ। ਸਾਰੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਦੀ ਛੱਤ ‘ਤੇ ਪਲਾਂਟ ਵੀ ਲਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਦਾ ਬਿਜਲੀ ਬਿੱਲ ਜ਼ੀਰੋ ‘ਤੇ ਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਉਹ ਇਸ ਨੂੰ ਪਾਵਰ ਗਰਿੱਡ ਨੂੰ ਵੀ ਵੇਚ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ 2024 ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਸ਼ਹਿਰ ਭਰ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸਰਕਾਰੀ ਇਮਾਰਤਾਂ ਦੀਆਂ ਛੱਤਾਂ ‘ਤੇ ਸੋਲਰ ਪਾਵਰ ਪਲਾਂਟ ਲਾਉਣ ਦਾ ਟੀਚਾ ਮਿੱਥਿਆ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਨਿੱਜੀ ਇਮਾਰਤਾਂ ‘ਤੇ ਸਾਲ 2026 ਦੇ ਅਖੀਰ ਤਕ ਸੋਲਰ ਪਾਵਰ ਪਲਾਂਟ ਲਾਉਣ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
